lavendel snoeien, verzorgen en tuin ideeën
De bloei van de lavendel planten
Die heerlijke unieke geur van Lavendel. Het doet een hoop mensen denken aan zomers in diverse landen in Europa. Met stipt op één, de Franse Provence. Al zullen een hoop van jullie Engeland als eerste noemen. Grote gekleurde bloeiende velden die je van verre al kunt ruiken. De lavendel verovert harten en niet voor niets maakt hem dat zo geliefd in Nederland. Meestal kies je bloemen, planten, struiken en bomen uit op het blad, bloesem of de vorm bloemen, maar bij lavendel is dat zeer zeker omdat hij ze lekker ruikt. Daar zijn er niet veel planten van en dat maakt de lavendel speciaal.
Klassiek kennen we hem het beste als een paars gekleurde en kruidig geurende plant. Deze geliefde plant doet het hartstikke goed in de Nederlandse tuin en bodem. Er zijn maar weinig type planten die passen in bijna elke tuinstijl maar de lavendel is er één van, samen met de roos en hortensia. Een landelijk tuinontwerp, moderne tuin of weelderige tuin, eigenlijk weet de lavendel in elke tuin wel een goede sfeer te creëren. De lavendelplant kun je verschillend planten: direct in de grond, in een bloempot of in een plantenbak. Perfect om te combineren.
In dit artikel lees je alles wat je moet weten om de juiste soort Lavendel te kiezen voor in je tuin. Ook helpen we je op weg met tuinideeën en natuurlijk de verzorging.
Waarom heet lavendel eigenlijk lavendel?
De lavendel is van oorsprong een plantje uit het Middellandse Zeegebied. Lavendel is afgeleid van de Latijnse naam Lavandula. De lavendel is altijd al een geroemde plant geweest. Ook vroeger in de tijd van de Grieken en de Romeinen. Mensen geloofden dat lavendel geneeskundige krachten bezat. Leuk om te weten is dat Lavandula afkomstig is van het woord ‘lavare’. Zouden we dit vertalen naar het Nederlands dan betekent het ‘wassen’. Een naam die de genezende gedachte eert.
Misschien vind je het leuk om te weten wat lavendel heden ten dage voor geneeskundige eigenschappen bezit. Dat wij de geur zo lekker vinden komt niet alleen door de geur zelf maar het doet iets met ons zenuwstelsel. Het kalmeert spanning en ontkrampt. Vandaar dat de geur mentaal al effect heeft.
Fysieke voordelen voel je pas echt goed wanneer je lavendel gebruikt als olie of als thee. Het zou helpen bij spanningsziekte en kwalen van spieren en zenuwen. Hoofdpijn en migraine, epilepsie en fysieke en mentale stress. Ook heeft lavendel een antibacteriële en ontsmettende werking. Bij verkoudheid, wondjes en maag- en darmklachten.
Paars, violet of blauw
Lavendelblauw, lavendelpaars, donkerblauw, lila, die specifieke kleur tussen blauw en paars in. Maar lavendel is er ook in het wit en in lichte roze met witte tinten. Lavendel is in wel 26 soorten te koop. Herkenbaar zijn natuurlijk de lange slanke steeltjes die deinen op de wind, met aan de uiteinden tal van kleine bloemetjes. Zo herkenbaar als lavendel is, zijn er toch veel verschillen tussen de soorten lavendel. De diversiteit tussen al deze soorten zit in de kleur, de vorm van de bloemblaadjes en de afmeting van de planten.
Zoveel verschillen, hoe maak je de juiste keuze? Om je te helpen adviseren we je te beginnen bij de kleur die je voorkeur heeft. En welke kleur lavendel in je tuin mooi combineert met de overige planten bloemen, of welke combinatie van lavendelkleuren. Maak daarna pas een selectie op basis van hoogte of vorm.
De soorten lavendel
In Nederland zijn de Lavandulla Angusifolia en de Lavandula x intermedia de populairste soorten. Dit zijn de twee soorten die in ons klimaat het beste overleven. Beiden soorten heb je in diverse typen met elk hun eigen kleur. Je komt ze tegen in de meeste tuincentra en bloemenwinkels.
Zwijmel je over de Franse lavendel, dat is dikwijls de Lavandula Stoachas. Een pluimlavendel die we in Nederland vaak Vlinderlavendel noemen. Het is jammer genoeg een soort die het vooral goed doet in het mediterraanse klimaat en daarom wat kwetsbaar is in Nederlandse grond. Deze soort is matig winterhard maar in een mooie bloempot en plantenbak heb je kans dat hij wel overleefd. Plant je hem in de aarde, dan is de kans kleiner dat de lavendel de winter doorkomt.
De meest bekende subsoort van het Franse type die wel in Nederland overleeft, is de eerder genoemde Lanvandula Angustifolia, de Engelse lavendel. We noemen hem hier in Nederland ook wel de ‘echte lavendel’. De bekendste klassieke types zijn:
Lavendel Munstead
De Mundstead groeit kort maar lekker uitbundig en is te herkennen aan de lilapaarse blauwe bloemen die fel kleuren in een wat kortere bloeiperiode. Voor de lavendel typeert de Munstead als lichte tint.
Lavendel Hidcote
Je herkent Hidcote aan de wat grijzige groene smalle bladeren en de diepere donkere kleur violetblauwe bloemen. Hidcote is een type dat een stuk langer groeit dan de Mundstead. Deze soort groeit namelijk door tot eind september.
Lavandula x intermedia
De Spaanse lavendel die wat hoger groeit. Het type heeft echt grijzig blad en smalle, wat lossere bloeiwijzen aan lange stengels. Deze lavendel groeit breed uit. Hoe kan het ook anders, type ‘Dutch’ zien we het meest in de Nederlandse tuin.
Wil je meer bijzondere types. Kijk dan eens naar de:
- Lavendel Dwarf Blue – violet
- Cedar Blue, Contrast – allen helder violet
Lavendel Richard Grey, Beate, Elizabeth, Forever Blue – allen donker violet - Lavendel Nana Alba, Blue mountain white of Arctic Snow – allen witte lavendel
- Bleue Velours Charles, Essence Purple – allen paarse lavendel
- Lavendel Rosea, Miss Katherine – allen roze lavendel
- Blue Ice, Melissa Lilac – allen lila lavendel
Bijzondere soorten
Minder bekend maar des te bijzonder zijn de tandlavendels, kuiflavendels, zoete lavendel en hybride lavendel. Let wel op, deze soorten kunnen doorgaans minder goed tegen echte winterse kou.
Waar plaats je de lavendel in je tuin?
Lavendel is vrij eenvoudig te onderhouden en dat maakt de plant ook bij mensen zonder groene vingers populair. De plant doet het erg goed op een zonnige plek in de tuin of op het terras. De lavendel heeft niet eens zoveel water nodig. Je hoeft hem maximaal 2 keer per week water te geven. Doe dit alleen als de grond droog aanvoelt wanneer het niet veel heeft geregend. Op warme zomerdagen enkel sproeien voordat de zon op zijn felst is. In de ochtend vroeg of als de zon onder gaat. Lavendel in (kleinere) bloempotten kun je wat meer water geven. Deze grond zal over het algemeen sneller wat droog aanvoelen.
De lavendel is een halfheester, we noemen het ook wel een halfstruik. Halfheesters zijn laagblijvende kruidachtige gewassen die pas na hun eerste jaar verhouten. In dit eerste jaar zijn halfheesters gevoelig voor lage temperaturen tijdens vorst. De jaren erna zijn ze een stuk minder kwetsbaar tijdens de winter en kunnen ze prima tegen kou en vorst.
Plaats je lavendel in een bloempot of plantenbak, zet de eerste winter de pot of bak dichtbij het huis tijdens koude dagen en nachten. De uitstralende warmte van onze huizen bieden bescherming tegen de vorst.
Wanneer bloeit een lavendel?
We vermoeden dat je dit al weet maar om het artikel compleet te maken vertellen we het voor de zekerheid. De bloeifase van lavendel is in de zomermaanden, van juni tot en met augustus. De meeste soorten bloeien in juni en juli, enkele soorten bloeien door tot en met augustus.
Hoe hoog wordt lavendel?
Laat je de lavendel zijn gang gaan, dan kan de plant tussen de 80 en 100 centimeter worden met uitschieters naar 110 centimeter. Vooral bij planten die je niet snoeit. Soms een bewuste keuze om de plant niet te snoeien. De hoogte van de lavendel hangt mede af van de hoeveelheid zon en water. Veel zon laat de lavendel groeien. Af en toe water ook. Lavendelplanten houden niet van een overmaat aan water. Hij groeit het gunstigste als hij in de zon staat en af en toe een beetje water krijgt. Natte voetjes beperken de groei.
Na de zomer oogsten
Je hebt genoten van de bloeiperiode, de bijtjes en hommels zijn uitgewerkt. Het najaar is in aantocht. Dit is het moment dat je de lavendel kan oogsten en laten drogen. Je kunt de lavendel heel creatief verwerken. In bloemstukken, in geurende kledingzakjes, als zeep of als aromatische olie. Vooral Frankrijk staat bekend om de verwerking van lavendel in bad- en verzorgingsproducten. Hieronder wat mooie voorbeelden.
Hoe en wanneer moet je een lavendel snoeien?
Het verzorging van de lavendel bestaat voornamelijk uit het snoeien. In maart en/of april is het de beste periode de lavendel voor het eerst te snoeien. Snoei niet te ver. Snoei tot aan het punt dat er geen scheuten of uitlopers meer aan de plant zitten. Lager hoef je niet te snoeien. Hoe later je in het jaar begint met de lavendel te snoeien hoe later hij ook uit zal gaan bloeien in de zomermaanden. De tweede keer kan je het best je lavendel rond augustus snoeien.
Als je goed voor je lavendel plant wil zorgen is het belangrijk dat je hem regelmatig snoeit. Als je hier te lang mee wacht knip je alle bloemen eruit en mis je de bloeiperiode. De jaren erna bestaat de lavendelplant dan uit veel hout. Je wil liever juist veel bloem. Snoei de lavendel niet volledig terug tot het oude en kale hout, dan groeit hij niet meer.
Als je de lavendel wel compact wil houden kan je het best je lavendel terugsnoeien tot ongeveer 50 centimeter.
Een tweede bloei in één zomer
Twee keer snoeien in een jaar heeft soms een leuk bij effect. Het is niet alleen bedoelt om de struik weer goed in vorm te krijgen voor het volgende jaar. Je kunt er ook een tweede bloei meer krijgen eind de zomer. Zo kun je heerlijk lang genieten van je lavendel.
Wanneer kun je een lavendel het beste planten?
Je kan de lavendel het hele jaar door planten, afgezien van wanneer het vriest. Zoek een mooi plekje uit waar hij in de zon staat en wat niet al te beschut is. Voeg bij het water geven gelijk wat kalk toe zodat hij in een goed vruchtbare grond staat. De plant heeft niet erg veel water nodig.
Bemesten van de lavendel is vrijwel nooit aan te raden omdat dit geen meerwaarde biedt. De lavendel is na het eerste jaar winterhard en verliest niet zijn blad in de winter.
Bijen, hommels en vlinder in je tuin
Kleurige vlinders, zoemende bijen en hommels die op zoek zijn naar nectar. Lavendel is een must in de bijvriendelijke tuin. En ook heel gezellig. Plant je aaneensluitende lavendel perken dan maak je bijen, hommels en vlinders het meest blij. Voor jezelf is het niet altijd prettig om dicht langs bijen en hommels te lopen in de tuin. En heb je kleine kinderen of kleinkinderen dan begrijpen we dat het soms wat gevaarlijk kan zijn voor hen. Wil je toch een bijvriendelijke tuin waarin je kunt genieten van de vlindertjes, plaats de lavendel in hoge potten. Zo bescherm je kleine kinderen.
Wil je de lavendel toch liever direct in de aarde, plant voor de lavendel eerst een rij andere bloemen. Dan loop je rustig langs je lavendelperk zonder hoeven op te letten voor de vlinders, hommels en bijen.
Hoe zet ik een lavendel in een bloempot of plantenbak?
Plaats je de lavendel buiten in een bloempot of bloembak, zorg er dan voor dat jouw pot of bak een gat aan de onderkant heeft. Dit zorgt voor de afwatering van regen en beschermt de pot tegen kapotvriezen. Hierdoor zal de pot niet breken en zal jouw lavendelplant niet gaan rotten. Je kunt er dan extra lang van blijven genieten!
Voordat je begint met planten kies je een geschikte plek. Wanneer je een grote bloempot vult kan hij erna zwaar zijn. Plaats je hem direct op de juiste plek scheelt dat werk aan het einde. Voor de zekerheid toch nog een kleine tip: zet de lavendel op een plek waar hij veel zon krijgt.
Vervolgens kan je de pot op gaan vullen met hydrokorrels als onderste basislaag. Hydrokorrels zorgen voor een betere afvoer van het water dan aarde dit kan doen. En ze houden je aarde vochtig wanneer het juist erg droog is. Als je je pot hebt opgevuld met hydrokorrels begin je met opvullen van aarde. Zorg dat de planten zich voldoende kunnen gaan wortelen.
Dompel vervolgens de lavendel onder in water. Hou de lavendel net zolang onderwater totdat je geen luchtbelletjes meer naar boven ziet komen. Dan weet je dat hij het water volledig heeft opgenomen.
Zet de lavendel in de pot en druk hem goed in de aarde, zodat hij op gelijk niveau met de aarde komt te staan. Zorg er ook voor dat er aan de bovenkant van de pot een rand overblijft, zodat je genoeg ruimte hebt om je lavendel water te geven. Genieten maar!
Hoeveel water heeft een lavendel nodig?
Lavendel houdt van warm en zonnig en heeft niet veel water nodig. Je kan het best met je vinger aan de aarde voelen of het tijd is om de plant water te geven. Voelt de grond droog? geef hem dan een flinke scheut water.
Je lavendelplant is ziek
Qua ziektes heeft de lavendel de tand des tijds doorstaan. Hij kan er goed tegen ziektes. Toch is er een ziekte waar je rekening mee moet houden. Dit is: Philaenus Spumarius. Dit insect die net zoals de bladluis het plantensap uit de stengel en de bladeren zuigt kan jouw lavendel erg aantasten. Hierdoor kan de plant niet verder groeien en gaat hij krom staan. Deze insecten komen vooral in de lente en vroege zomer voor. Ze worden 5 tot 7mm groot en zijn van een afstand erg moeilijk met het oog te zien.
Tuinontwerp ideeën met lavendel
Lavendel heeft een mooie tussenmaat. Laag genoeg om in een hoge pot te zetten, of plantenbak. En hoog genoeg om direct in de aarde de planten. Lavendel heeft een fijne tussenmaat qua hoogte dat je de plant perfect als opvulling kunt gebruiken rondom hoge struiken of bomen. Hiermee geef je diepte en hoogtewerking in je tuin. Dit kun je zowel direct in de aarde doen, als in een bloempot of plantenbak.
Hoe kies je de juiste kleur?
We zijn geneigd om kleuren te kiezen die passen bij de stijl die we hebben. Klinkt heel logisch maar wist je dat contrast juist zorgt dat iets extra opvalt. Juist de perken kleine bloemen heb wat extra aandacht nodig naast de grotere. Hieronder een leuk voorbeeld:
Heb je al een lichtroze hortensia in je tuin, combineer dan liever met een violet of diepblauw. De klassieke lavendel kan wat mat overkomen en wegvallen in de sfeer van het geheel. Heb je juist een blauwe hortensia ga dan voor witte lavendel!
Soms wil je juist dat de lavendel niet opvalt. Bijvoorbeeld omdat je wil dat een andere plant of struik de aandacht in je tuin krijgt. In het voorbeeld hieronder mag de prachtige roos de aandacht krijgen. Om die reden is gekozen voor witte lavendel. Een heerlijk fris geheel. Zouden er blauwe lavendel staan, dan zouden zowel de lavendel als de roos minder opvallen. Het contrast is minder.
Waarmee kun je de klassieke lavendel met zachte heldere kleur blauw dan wel goed combineren? Ga voor frisse kleuren: helder wit, fris groen, appeltjes groen, fel geel, warm oranje.
Lavendel in een landelijke tuin
Wit, grijs, roze en de kleur van lavendel. De landelijke tuin is vaak wat robuuster met grotere houten elementen of grijs elementen in het tuinmeubilair of straattegels. Wil je de lavendel goed laten uitkomen, maak dan grotere perken. Of zet lavendel in meerdere bloempotten of plantenbakken. Combineer je lavendel met de buxus of hortensia. Heb je een grasvlakte in de tuin, dan is het mooi om hem aan de rand van de grasvlakte zetten, dit zorgt voor een mooi contrast in kleur en opbouw naar hoogte.
Je kan de lavendel prima in de aarde zetten in een landelijk tuinontwerp al pakt de hortensia in een landelijk tuinontwerp de meeste aandacht. De bloemen die samen een grote bol vormen zijn groter, de struik is hoger. Wil je de lavendelplanten hierin toch graag een speciale look geven, zet ze dan in een plantenbak of bloempot die goed bij de lavendel past. Ze komen dan hoger in de tuin te staan en krijgen meer aandacht. Als je veel lavendelplanten naast elkaar wil zetten, kies dan voor een grote ronde plantenbak of pot. In een landelijke tuin zijn de lijnen vaak recht, een mooie ronde pot brengt zachtheid terug en valt direct op. Beton is voor de hand liggend. Keramiek geeft een romantisch en elegant accent voor een zachte uitstraling. Woon je op een boerderij, dan maakt beton het geheel natuurlijk wel Hollands stoer!
Een moderne tuin met lavendel
Wit, grijs, antraciet en groen in strakke lijnen! Moderne tuinen zijn geordend, gekaderd en hebben scherpe lijnen. Ze zijn rustgevend en onderhoudsvriendelijk. De grens tussen warm modern en kil modern ligt dichtbij elkaar. Om je tuinontwerp te behouden en warmte in de tuin te brengen adviseren we je ronde potten of bloembakken te plaatsen. Dat compenseert de rechte lijnen maar behouden de scherpe kaders.
Zet de lavendel in een lage brede pot of hoge langwerpige pot. Potten van boven de 70cm hebben onze voorkeur. Deze bloempotten helpen het sfeerbeeld te breken. Door de lavendel in een hoge pot te plaatsen maak je een mooie balans tussen hoogte van de plant en pot. Ga je voor een brede pot dan kies dan een lagere variant voor een modern tintje.
Juist door een hoge pot te kiezen kun je spelen met de ruimte in je tuin qua breedte en hoogte. Kies gerust een opvallende bloempot in de moderne design tuin. Dat kan prima met de eenvoud in kleurcombinaties. Je behoudt zo de kleur maar kiest een bijzondere afwerking. Bijvoorbeeld een hoogglans pot in het wit, een metallic keramiek laag over zwart of grijs. Of een reliëf in een matte XL bloempot.
Lavendel in een loungetuin
Een loungetuin is net even wat verfijnder dan bijvoorbeeld de designtuin met zijn strakke belijning. En ook verfijnder dan de robuustheid van de landelijke tuin. De loungetuin heeft wat zachtere vormen, weelderige bloemen, planten en struiken. Iets minder strakke combinaties van lijnen. Het grootse contrast is misschien nog wel de kleur! Een lounge tuinontwerp heb je in eenvoudige kleuren, mediterrane kleuren en natuurlijk de ibiza tuin. De lounge tuin is perfect geschikt voor bloempotten van keramiek met een glazuur laag. Oceaan, terracotta, goud, koper, metallic grijs. Alles past!
Maak een mooie combinatie maakt tussen de bestrating en het lounge gedeelte binnen jouw tuin. Vergeet niet genoeg groen aan te brengen in je tuin. Grijs groen van de olijfboom. Helder groen van het gras. Combineer gerust!
Je kan ervoor kiezen om de lavendel te gebruiken als scheidingswand tussen het zitgedeelte in je tuin en het groen. Dit kan je doen door te kiezen voor lage plantenbakken of bloempotten als je een wat strakkere stijl hebt in jouw tuin. Je zorgt er dan voor dat er nog steeds een connectie tussen deze 2 gedeeltes bestaat. Maak gerust een combinatie tussen één of meerdere opvallende bloempotten. Bijvoorbeeld wit, mint of aqua in een Ibiza tuin! Of koper met zwart voor een luxe sfeer.
Wil je juist dat het gedeelte van de tuin en de zithoek volledig van elkaar zijn afgescheiden? Kies een hoge, brede plantenbak met smalle hoge groene planten.
Lavendel op je balkon
Mocht je geen tuin hebben, dan mag dit je niet weerhouden om toch voor lavendel te kiezen. Wat je dan kunt doen is de lavendel in een lage pot te zetten in een exotische keur. Je zorgt er dan voor dat jouw lavendel toch een eigen plekje heeft waarbij hij niet teveel ruimte in beslag neemt. Zo kan je altijd van je lavendel genieten!
